Maashorst

Extreem weer. Schaarser wordende brandstoffen. Ongelijkheid. Klimaatverandering. Klimaatvluchtelingen. Stijgend water. Zomaar een paar redenen waarom het belangrijk is dat we stappen gaan nemen om een duurzame wereld te creëren.

Afgelopen donderdag werdt er in de gemeente het historische besluit over de fusie met Landerd genomen. Behalve dit besluit werdt er een wellicht nog belangrijker besluit genomen. We hebben namelijk de Regionale Energie Strategie, de RES vastgesteld. Deze strategie bepaald hoe we in de regio de energiedoelstellingen van het klimaatakkoord gaan verwezenlijken, hoe we als gemeente Uden in 2030 een groot gedeelte van de gebruikte energie kunnen opwekken uit hernieuwbare bronnen zoals o.a. Wind en zon. Omdat de wind i.v.m. de aanwezigheid van de vliegbasis geen optie is zullen we hoofdzakelijk op zon aangewezen zijn. 

Qua doelstelling voor Uden betekend dat zo’n 200.000 zonnepanelen extra.

Het zal niemand verbazen dat de SP vindt dat je een dergelijke belangrijke en dure transitie niet aan de markt moet overlaten. Er moeten ingrijpende maatregelen getroffen worden die hoge kosten met zich meebrengen. Daar heb je een draagvlak bij de bevolking voor nodig. Dit draagvlak kun je alleen krijgen wanneer je de lasten en de lusten eerlijk verdeeld.

Toen we begin vorige eeuw ontdekten dat hygiëne en volksgezondheid met elkaar in verband stonden hebben we besloten om alle woningen van riolering te voorzien. Hiervoor werden toen niet allerlei bewonersinitiatieven bedacht, het werd niet aan de markt over gelaten. Nee, dit werd door de overheid voor alle mensen aangelegd.

Zo ging het ook toen we halverwege vorige eeuw overstapten van kolen naar gas. Deze transitie werd volledig door de overheid geregeld en uitgevoerd en was daardoor ook binnen 2 jaar afgerond. Er was grote draagkracht onder de bevolking omdat de rendementen eerlijk gedeeld werden en de kosten voor de burger daardoor meevielen.

Momenteel betalen de gewone inkomens 3-4 keer zoveel energiebelasting als de rijkste 10%. Dit terwijl 80% van de energiesubsidies naar juist die rijkste 10% en de bedrijven gaan. Wanneer we draagvlak willen voor ambitieus klimaat beleid moeten de lusten en de lasten eerlijk verdeeld worden.

In de eneriestrategie wordt gesproken over een streven van 50% lokaal eigendom. Die 50% had in onze ogen geen streven maar een ondergrens moeten zijn. We hebben hier een motie voor ingediend om dit te laten wijzigen. Deze kreeg echter alleen steun van de PVDA en groen links. 

Ondanks dat we uiteindelijk ingestemd hebben met het stuk zullen we in de toekomst enkel instemmen met maatregelen waarbij minimaal 50% lokaal eigendom gewaarborgd zijn. Waarbij lokaal eigendom geïnterpreteerd wordt als zeggenschap voor de direct omwonenden. En direct omwonenden is een ruim begrip.  Iedereen die de lasten heeft moet ook de lusten, maar ook zeggenschap hebben.

Deze zeggenschap was ook goed te realiseren is wanneer deze maatregelen in gemeentelijk of regionaal eigendom zijn omdat de bewoners dan maximaal zeggenschap te hebben over de te nemen maatregelen die zijn leefomgeving en welzijn raken. Daarbij profiteren ze dan ook maximaal van de rendementen en;

Deze eigendomsoptie ontbreekt momenteel in de tekst van de RES. Ook hiervoor hebben we een verzoek ingediend om tussen alle vormen van eigendom (bedrijven, buurtcoorperaties, landeigenaren etc) ook eigendom van de gemeente, regio en/of provincie mogelijk te maken. Ook dit verzoek kon niet op steun uit de Udense gemeenteraad rekenen.

Motie SP : Raadsadvies Concept bod Regionale Energie Strategie (RES) Noordoost 

1) Aan het RES-bod te laten toevoegen dat de energieopwekking geheel of gedeeltelijk in gemeenschappelijk gemeentelijke of regionaal eigendom uitgevoerd kan worden;

2) Aan het RES-bod om de tekst “minimaal 50% lokaal eigendom na te streven” te laten wijzigen naar “minimaal 50% lokaal eigendom te realiseren”,

VOOR: SP, PVDA, Groen Links, Uden+

TEGEN : Jong Uden, Gewoon Uden, CDA, VVD en D66

Er ligt een ambitieuze taak voor ons. We moeten draagvlak onder de bevolking hebben en die krijgen we enkel wanneer iedereen in deze gelijkwaardig is en de lusten en lasten dus eerlijk gedeeld worden, dit betekend offers van de sterke schouders opdat zij solidair zijn met de financieel zwakkeren.

Let wel, klimaatbeleid zal eerlijk zijn, of het zal niet zijn.