Maashorst

Gisteren heeft de gemeenteraad van Uden een historisch besluit genomen als we de media mogen geloven. Een ruime meerderheid heeft besloten dat Uden openstaat voor opschalen (fuseren met andere gemeentes) en heeft het college opdracht gegeven om met de omliggende dorpen in gesprek te gaan over deze fusie.

Een ruime meerderheid van alle partijen, alleen de SP stemde tegen het voorstel. Aanvankelijk leken het CDA en Gewoon Uden tegen te zijn maar met wat toezeggingen dat de raad ook een rol heeft (CDA), en het inbouwen van een soort rem (Gewoon Uden) waren deze partijen ook voor.

Het CDA gaf vanaf het begin aan dat het voor opschalen is maar dat het vind dat de gemeenteraad het initiatief moet nemen om hierover gesprekken te voeren met omliggende dorpen. Na een aanpassing van het besluit dat de raad mee kijkt hoe het proces verder vorm krijgt was het CDA om. Helaas want de aanpassing gaat er niet voor zorgen dat raadsleden gaan meepraten over welke vormen van samenwerken het beste zijn voor de inwoners van Uden.

Gewoon Uden leek in het begin van het debat zeer stellig over de zelfstandigheid van Uden. Gewoon Uden had er overgens geen problemen mee als omliggende dorpen zich zouden aansluiten bij Uden. Te denken valt aan Zeeland, Mariaheide, Boekel en Nistelrode. Gewoon Uden meent dat met de aanpassing van het besluit deze annexatie van omliggende dorpen ook een optie wordt. Maar Uden gaat niet praten met de dorpsraden van deze dorpen maar met de gemeentebesturen waaronder deze dorpen vallen (Landerd, Veghel en Bernheze). De optie die Gewoon Uden voor ogen heeft zal dus niet besproken worden.

De coaltiepartners VVD-LU, Jong Uden en PvdA waren vanaf het begin zeer duidelijk dat ze voor fusie zijn. Groter is beter, ach ja, wat kun je anders verwachten van deze partijen.

D66 bleef het hele debat zeer onduidelijk. Ze dachten dat we ons slechts gingen oriënteren, toch lag er een besluit voor waarin stond: fuseren of samenwerken. D66 koos voor fuseren.

Als SP hebben wij duidelijk gekozen voor Uden als zelfstandige gemeente. Wij zijn ervan overtuigd dat de schaal van Uden groot genoeg is, nu en in de toekomst.

Om tot deze conclusie te komen hebben wij ons grondig verdiept in deze materie. Iets wat ons het in debat werd verweten. Blijkbaar vinden andere partijen dat je beter kunt besluiten zonder kennis van zaken en zonder gebruik te maken van de expertise die er is op dit terrein. En expertise is er over dit onderwerp, daar Nederland een grote historie kent van herindelingen op grote schaal. Het lijkt ons niet meer dan logisch dat je dan gaat kijken hoe deze vorige fusies hebben uitgepakt, wat ze hebben gekost en wat het de burger heeft opgeleverd.

Uit onderzoek blijkt dat bij fusies tussen gemeentes er twee dingen gebeuren. Het gemeentebestuur wordt professioneler maar ook stukken duurder (per hoofd bevolking) en de afstand tussen bestuur en burger wordt groter.

Eén van de argumenten om te fuseren is de besparing die dit oplevert. Onderzoek laat echter zien dat deze besparing nooit wordt gehaald. Niet op de korte termijn, door de hoge kosten die een fusieproces met zich meebrengen, en niet op de lange termijn door de hogere kosten van het profesionellere bestuur.

Het enige voordeel lijkt dus te zijn dat burgers een professioneler bestuur krijgen. Maar dit is geen voordeel. We hebben namelijk al een zeer 'professioneel' bestuur met onze rijksoverheid. Deze staan echter zover van de burgers dat ze niet in staat zijn om goed beleid te maken dat toegespitst is op de lokale situaties. Ze kennen hun burgers niet en het is moeilijk om jezelf in te leven in mensen die je niet kent. Een oplossing van onze rijksoverheid is om beleid over de schutting te gooien van de gemeentes, zodat deze wel beleid kunnen maken dat aansluit bij de problemen en behoeftes van de burgers. Als reactie geven gemeentebesturen aan dat ze hiervoor te klein zijn en daarom willen fuseren.

Een ander groot bezwaar van herindeling is het feit dat we het ons nu eigenlijk helemaal niet kunnen permiteren om hiermee bezig te zijn. We zitten nog volop in diverse crisissen en vanaf 2015 komen er grote verantwoordelijkheden naar de gemeentes zoals: jeugdzorg, particitpatiewet, AWBZ, etc. De gemeentes zouden dus al hun tijd, energie en middelen moeten inzetten om deze problemen op te lossen. Ze moeten ervoor zorgen dat jongeren die afhankelijk zijn van jeugdzorg straks ook de juiste zorg krijgen. Dat er weer perspectief komt voor mensen die momenteel werkloos zijn. Gemeentes zouden moeten zorgen dat ouderen straks de juiste zorg krijgen zodat ze kunnen blijven wonen zoals ze zelf willen. Dat mensen echte kansen krijgen om volop te participeren in onze samenleving. Nu gaat alle tijd, energie en middelen van de gemeentes voor een lange periode naar fusieprocessen.

Naast de onwenselijkheid van fusie werd er feitelijk ook een valse keuze voorgelegd, namelijk fuseren of samenwerken. Samenwerken is echter nooit een optie maar zal altijd moeten. Ook na een fusie zullen gemeentes met elkaar moeten samenwerken. Ook nu werken we vaak samen met bijvoorbeeld gemeente Oss. Dit zal niet veranderen na een fusie. Samenwerken is ook zeer wenselijk. Natuurlijk moet je gebruik maken van elkaars kennis en kunde. Daarom zijn wij ook een groot voorstander van goede samenwerking tussen gemeentes. Zeker in deze tijd van informatietechnologie zijn er vele nieuwe vormen van samenwerking mogelijk. Samenwerking die ervoor zorgt dat burgers wel kosten besparen op hun bestuur zonder dat de afstand tot dit bestuur wordt vergroot.

Of het besluit van gisteren historisch is moeten we nog bezien, maar dat het een slecht besluit is kunnen we nu al zeggen. Een geluk voor de burgers is dat er zeer binnenkort een mogelijkheid is om het bestuur af te rekenen voor dit besluit. Over ruim een half jaar, 19 maart 2014 zijn er gemeenteraadsverkiezingen. Ook dan zal de SP voor de zelfstandigheid van Uden pleiten. Aan u de keus.